Bên cạnh sự hỗ trợ về tài chính, theo chị, ý nghĩa thật sự của “học bổng du học” là gì?
Có 1 bạn tác giá trong ebook MIỄN PHÍ “Chuyện 2kX” hỏi tôi “Bên cạnh sự hỗ trợ về tài chính, theo chị, ý nghĩa thật sự của “học bổng du học” là gì?”. Thành thật, tôi rất cảm ơn bạn tác giả này. Tôi nghĩ đây là 1 câu hỏi rất hay và thú vị. Với tất cả kinh nghiệm hỗ trợ các bạn săn học bổng từ 2015 cho đủ các bậc học Cử nhân, Thạc sĩ và Tiến sĩ; và tinh thần chia sẻ, tôi có thể trả lời câu hỏi này theo góc nhìn của mình.
Muốn hiểu ý nghĩa của các loại học bổng du học, đầu tiên phải xem tên gọi của học bổng ấy. Tôi sẽ từ bài viết “Đồng hành săn học bổng cùng con” để phân tầng ý nghĩa của từng loại học bổng.
1/Học bổng chính phủ
Là học bổng do chính phủ nước ngoài tài trợ như Ireland có học bổng GOI tài trợ 1 năm cho sinh viên năm 4 bậc Cử nhân (2022: Việt Nam có 10 bạn win học bổng toàn phần này), MEXT từ Nhật Bản, GKS Undergrad/Grad từ xứ sở Kim chi Hàn Quốc hay Taiwan MOE – học bổng từ Bộ giáo dục Đài Loan,… với bậc Cử nhân. Với bậc Thạc sĩ, học bổng lại càng phong phú hơn, có thể nói là nhiều hơn như Chevening (Anh), Erasmus Mundus, Fulbright (Mỹ), AAS (Úc), Eiffel (Pháp), SISGP (Thụy Điển),… Tất cả các loại học bổng này tôi đều chi tiết trong 2 sản phẩm lịch kế hoạch săn học bổng và bản đồ học bổng du học các nước. Các bạn cần rõ hơn, cứ nhìn vào đấy.
Ý nghĩa của loại học bổng này là hỗ trợ Việt Nam đào tạo nguồn nhân lực, hợp tác song phương giữa 2 nước, trao đổi văn hóa cũng như kinh tế nữa. Kinh tế ở đây là phát triển thị trường du học của nước đó.
Và có 1 sự thật là học bổng chính phủ cho bậc Thạc sĩ nhiều hơn bậc Cử nhân. Cũng có nhiều học trò (Mentee) trước đây từng hỏi tôi lí do vì sao. Tôi thì nhận thấy lí do nằm ở tài chính và sự đóng góp. Bậc Cử nhân cơ bản kéo dài 3-4 năm, trong khi học bổng cho bậc Thạc sĩ thường thấy là 1 năm, vài nước sẽ kéo dài 2 năm. Do đó, về mặt kinh tế, network, độ phủ thì cấp cho 1 bạn học bổng chính phủ toàn phần bậc Cử nhân sẽ tầm tầm 2-3 bạn bậc Thạc sĩ. Ngoài ra, bậc Thạc sĩ thường là các bạn đã đi làm, có network, có sự trưởng thành nên về logic thì sự đóng góp cho đất nước sẽ cấp học bổng cũng rõ ràng hơn. Thậm chí có những đất nước còn quy định đối tượng nộp học bổng làm trong các cơ quan nhà nước, sau này sẽ thuận lợi cho việc hợp tác “bậc cao” của 2 nước. “Không có bữa ăn nào miễn phí” là nhận định tương đối đúng trong trường hợp này.
Theo bạn, nếu bạn là thuộc ban tài chính của chính phủ, bạn sẽ quyết định như thế nào với bài toàn trên?
2/Học bổng trường
Là học bổng dạng Merit-based nghĩa là trường có những suất học bổng toàn phần bao gồm học phí và sinh hoạt phí như Utrecht scholarship; hoặc giảm 25-50-100% tiền học phí như APU Nhật Bản, BI Norway (BI business school) hay Úc có La Trobe. Và chắc chắn phải kể đến học bổng du học Mỹ – 1 đất nước hơn 3000 trường đại học và có những suất hay chế độ học bổng thu hút sinh viên tài năng trên thế giới. Mức học bổng về cơ bản sẽ xét dựa trên profile của con bạn bao gồm: học thuật, thư giới thiệu, hoạt động ngoại khóa, giải thưởng và chắc chắn đừng quên tầm quan trọng của bài luận săn học bổng. Với 7 năm kinh nghiệm làm việc Mentor săn học bổng 1 kèm 1 của mình, tôi khẳng định đây là hạng mục rất quan trọng quyết định túi tiền của Quý phụ huynh sẽ đóng cho con mình là bao nhiêu.
Giải thích học bổng du học Mỹ bậc Cử nhân rõ hơn giúp phụ huynh thấu hiểu nhanh và thực tế
Thường các trường ở Mỹ họ cho kết hợp cả học bổng (thưởng hiểu là merit-based scholarship) và hỗ trợ tài chính (thường hiểu là need-based scholarship), có trường chỉ cho need-based tức là theo khả năng tài chính của gia đình đó.
Và các trường xét học bổng hay hỗ trợ tài chính không chỉ theo hoàn cảnh gia đình, năng lực của học sinh mà còn cả vào năng lực của trường nữa. Học sinh có giỏi mấy nhưng trường chỉ cho được một khoảng nhất định thì như vậy có đỗ các bạn nhỏ cũng không theo học được
Các trường có xu hướng cho nhiều đến toàn phần (là nhóm các bạn & phụ huynh muốn nhắm vào) thường là top đầu và cạnh tranh rất cao mà với hồ sơ không mạnh thì cớ bản là sẽ hơi khó có cơ hội được vào.
Vậy nên sức học và mức đóng góp khoảng $10,000/năm là 1 khoàng thường thấy của các phụ huynh thì gần như không có cơ hội. Trừ khi là có giải thưởng hay có tài năng cực kì đặc biệt. Huyền Chip vào Stanford cũng là một trường hợp như vậy. Nhưng trường hợp đó lại quá đặc biệt.
Ý nghĩa của loại học bổng này là tìm thấy những ứng viên tài năng, lạ và phù hợp với sắc màu, văn hóa mà trường Đại học đang tìm kiếm. Hoặc chỉ đơn giản là đa dạng sắc màu, tính quốc tế của trường. Trên cơ sở đó, trường ngược lại cũng thu hút nhiều ứng viên hơn nữa. Những ứng viên quyết tâm apply nhóm học bổng này, đặc biệt là nhóm học bổng tại Mỹ thường có sự xuất sắc về học thuật, đam mê hành trình tìm kiếm tri thức và cũng có rất nhiều tài lẻ nữa. Nói chung, nhìn profile người ứng viên cũng đã thấy rất thích rồi. Đó cũng chính là lí do mà 1/3 sinh viên Upenn có nghiên cứu khoa học từ cấp 3. Tóm lại, dạng học bổng này như kiểu “mật ít, … nhiều”. Nói nôm na cho dễ hình dung.
Tôi vẫn có suy nghĩ này trong quá trình làm việc với lĩnh vực giáo dục: đỉnh cao của tri thức là tạo ra được tri thức mới. Có như vậy, xã hội mới tiến bộ. Trung bình thì cứ 10-15 năm, lượng tri thức của nhân loại sẽ tăng gấp đôi. Và điều này, nói thành thật phần nhiều đến từ nước Mỹ.
3/Học bổng các nước có chính sách MIỄN PHÍ HỌC PHÍ
Nói ngắn gọn là: có những nước tại Châu Âu có chính sách không thu học phí với cả dân bản xứ và sinh viên quốc tế. thường thấy là Pháp, Bỉ, Ý, Đức… Bối cảnh ở đây là trường Đại học công lập nhé. Nghĩa là nếu bạn nộp hồ sơ xin nhập học vào các trường này, khi họ nhận bạn thì con bạn chỉ chuẩn bị tiền ăn ở hay còn gọi là sinh hoạt phí thôi. Học phí, các trường không thu nên mình không thể nói là mình được học bổng 100% học phí. Nhược điểm của lựa chọn này là nằm ở chỗ bậc Cử nhân không có nhiều chương trình bằng tiếng Anh. Bậc Thạc sĩ thì lại nhiều hơn hẳn nhé.
Ý nghĩa của loại học bổng này nằm ở chính sách công bằng trong giáo dục của các quốc gia theo đuổi điều này. Họ tạo sự công bằng giữa sinh viên trong nước và quốc tế. Điều này rất khác so với Mỹ, Úc, Canada là 3 nước tôi thấy rõ trên website là sinh viên quốc tế luôn đóng cao hơn gấp 2-3 lần. Lí do thì rất dễ hiểu là do gia đình của sinh viên đã đóng thuế cho chính phủ rất nhiều. Con của họ sẽ được hướng chính sách này.
Như tôi từng du học Pháp bậc Thạc sĩ (trước khi đi học tại Anh và đi làm tại Silicon valley tại Mỹ), tôi cũng được hưởng chính sách công bằng giáo dục miễn học phí này. Thậm chí tôi còn được hỗ trợ tiền nhà ở, tiền ăn trong căn tin trợ giá,…
Vì vậy, bạn nào có gia đình có tài chính vừa phải, tôi khuyên là nên cân nhắc loại học bổng này nhé. Tuy nhiên, giải pháp này cũng có những nhược điểm nhất định. Mời các bạn xem trong khóa học “Săn học bổng cùng chuyên gia”, tôi so sánh và phân tích cực kì chi tiết giúp bạn đủ dữ liệu cần nhắc trước khi ra quyết định.
4/Học bổng hiệp định
Nói dễ hiểu cũng là 1 loại học bổng do chính phủ cấp nhưng nó hay được dùng từ hiệp định song phương. Nhiều người biết đến nhất vẫn là học bổng hiệp định Hungary.
Ý nghĩa học bổng này: sẽ gần gần giống như học bổng chính phủ.
5/Học bổng theo công ty & tập đoàn
Giải thích đơn giản là bạn được công ty & tập đoàn thường là tư nhân tài trợ. Hay được thấy tại Việt Nam là học bổng Vingroup STEM của Việt Nam, Hinrich Foundation,… Cũng có 1 đợt được chính phủ tại trợ như chương trình 322 (mới là 911, cũng đã đóng hẳn) hay Chương trình Mekong 1000 (cũng đã không còn nữa). Những tài trợ này đến từ chính phủ hiếm hoi.
Ý nghĩa học bổng này: là đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho Tập đoàn với những nhóm hay mảng kinh doanh thế mạnh của Tập đoàn. Thường thì, bạn sẽ có những cam kết sau khi học xong làm việc bao nhiêu năm. Hay sớm hơn là bạn cần thực tập tại Tập đoàn (Học bổng Hinrich Foundation là dạng này). Sau thời gian cam kết đó thì bạn được tự do.
Từ 2015, tôi làm việc nguonhocbong.com và cũng có những chuyện dở khóc dở cười với học bổng này.
Với Vingroup STEM: bạn học trò tôi đã được học bổng. Nhưng do còn giấc mơ định cư nên đã từ chối không nhận. Sau đó, Team Mentor Canda của tôi hỗ trợ bạn này được học bổng 18,000$/năm và trong 2 năm, bạn ấy cũng không thích. Tôi đã hỏi lí do và bạn ấy nói rằng bạn ấy muốn học chính xác về AI. Còn về computer science nói chung thì bạn ấy không thích.
Hay 1 bạn đi theo đề án Mekong 1000 là bạn của tôi. Bạn ấy đã học xong và có bằng. Nhưng do bạn ấy không quay về Cần Thơ đóng góp như cam kết lúc đạt học bổng, gia đình bạn ấy đã trả lại cho Ban chủ nhiệm dự án toàn bộ số tiền tại trợ này. Tiền có về lại với nhà nước hay không thì có Trời mới biết đựic.
Bạn thấy không, cũng trăm muôn ngàn cảnh. Nếu có thời gian, tôi viết cuốn sách “Săn học bổng diễn nghĩa” cũng còn được vì gần như các học trò hay những người tôi quen biết đều có những câu chuyện săn học bổng về cơ bản là không giống nhau. Càng biết thì lại càng thấy thú vị đó các bạn!
Nếu đọc đến đây, bạn muốn đọc những câu chuyện đó hay lắng nghe tôi kể hay chỉ muốn tâm sự với tôi về câu chuyện của mình. Hãy trò chuyện 90 phút với tôi nhé, tôi sẽ kể hết.
6/ Học bổng thương mại
Đây chính là đỉnh điểm gây rối nhất cho phụ huynh. Về cơ bản, loại học bổng này là 1 dạng scholarship entrance hay học bổng giảm 1 chút học phí. Như 1 món hàng bạn mua trong siêu thị, họ sẽ dùng từ giảm giá hoặc khuyến mãi. Nhưng trong giáo dục thì không dùng được 2 cụm từ này mặc dù về bản chất là đúng như vậy. 1 từ khéo léo và học thuật hơn chính là “học bổng”.
Ý nghĩa học bổng này: tôi sẽ vẽ 1 bức tranh cho các bạn dễ hình dung về mặt kinh doanh. Trường học là nơi có những “slot học” – những chiếc ghế trên giảng đường. Cùng 1 lớp hay 1 Giáo sư giảng dạy, trường phải cố gắng nâng tối đa “hệ số lắp đầy”. Để lắp đầy người học vào chỗ trống đó, trường như bao doanh nghiệp sản xuất, họ cần kênh phân phối. Và Agent tư vấn du học tự túc chính là kênh phân phối hiệu quả đó. Tất nhiên sẽ có những trường đại học lớn như NTU của Singapore, Oxford, Harvard,…; không cần Agent mà các ứng viên vẫn tranh nhau lắp đầy số ghế đó.
Và khi bán hàng thì cũng cần có khuyến mãi, promotion, chiến lược push-pull các kiểu… thì lúc đó, những suất học bổng thương mại như là 1 con ách chủ bài của các chiến lược marketing giáo dục này. Và như tôi giải thích, không thể sử dụng từ “giảm giá” được, mà tự “học bổng” nghe nó học thuật và sang chảnh hơn, nâng vị thế của người ứng viên cũng như là trường và Agent.
Tôi vẫn nhìn thấy, các trường vẫn luôn có vài suất full fund đếm trên 1 bàn tay. Nhưng với tôi, cứ có là tốt rồi và hãy làm mạnh hồ sơ săn học bổng, viết bài luận săn học bổng thuyết phục. Phụ huynh bây giờ chắc hẳn phải đồng ý với tôi câu nói này: kinh tế bây giờ khó lắm con được học bổng càng nhiều thì ba mẹ càng đỡ lo chừng đó.
Và đó cũng là sứ mệnh của tôi và nguonhocbong.com: làm giảm bớt sự lo lắng về tài chính cho những chuyến du học.
Tất cả những điều này với các bạn cấp 3 nộp bậc Cử nhân hay các bạn trẻ nộp học bổng Thạc sĩ, Tiến sĩ đã có team Mentor hơn 50 người phụ trách. Còn tôi, tôi sẽ phụ trách làm mạnh hồ sơ cùng các bé qua khóa học “Săn học bổng cùng chuyên gia” mà tôi đã ấp tủ từ 2015 đến giờ mới dảm dạy các bạn nhỏ; và “Lộ trình săn học bổng Thạc sĩ” cho các bạn sinh viên hoặc người đi làm.
Bài viết về học bổng này này cũng không quá dài, nhưng tôi nghĩ đã làm sáng tỏ được ý nghĩa cơ bản của từng loại học bổng. Săn học bổng toàn phần về cơ bản nếu săn được thì về giá trị tài chính là như trúng 1 hay vài tờ vé số vậy. Nhưng hành trình săn học bổng thì yếu tố may rủi cũng có nhưng chưa phải là yếu tố chính. Điều chính quyết định ở định hướng, sự lựa chọn giải pháp học bổng du học phù hợp.
Vì vậy, may rủi không quyết định cuộc đua trí tuệ được nhé!
Cuối cùng, đọc đến đây và các bạn đã hiểu rõ, đừng ngại liên hệ với team Mentor qua Zalo 0975128809 để nhận sự giải đáp bất kì câu hỏi nào về học bổng du học, bài luận, … nhé!
Theo Hoài Trần – CEO nguonhocbong.com