Một trong những sai lầm cơ bản của các bạn khi làm hồ sơ MBA là không đánh giá đúng tầm quan trọng của bài luận MBA. Các bạn quá tập trung vào luyện GMAT, v…v..và chỉ dành 2-3 tuần cho bài luận MBA. Đây là 1 sự thiếu công bằng cho 1 điểm rất quan trọng của hồ sơ MBA. Các bạn apply MBA vào những mùa sau thật sự phải chú ý điểm này.
Hãy tưởng tượng một ngày adcom đọc cả trăm bài luận để đưa ra quyết định có interview 1 ứng viên hay không và họ cũng chỉ có 20-30s để đọc một bài luận mà thôi. Begin with an end in mind là trường muốn kiếm những người phù hợp với văn hoá, với con ngừoi của trường. Những tiêu chí này không thể được thể hiện qua điểm GMAT, điểm GPA, hay hoạt đông xã hội đươc mà chỉ có thể thông qua bài luận để trường hiểu hơn về bạn là ai và là người như thế nào. Chính vì vậy, rất nhiều bạn cho dù điểm GMAT 720+, thậm chí 760 770 nhưng vẫn bị reject without interview .
Từ kinh nghiệm cá nhân & việc đọc nghiên cứu rất nhiều tài liệu và hướng dẫn thì mình tổng kết một số điểm quan trọng của một bài luận tốt là:
1. Be yourself in a differentiating way: bạn cần show cho trường thấy con người thật của mình chứ không phải những gì trường muốn thấy, vì business schools cần diversity (sự đa dạng) để tại đó mọi người học hỏi được lẫn nhau. Giải thích được bạn là ai, những gì bạn nghĩ, và những gì drive bạn. Tuy nhiên, cũng cần phải biết “nói sự thật theo một cách khác” (Nguyên tác: Jenny Hoàng) vì chẳng ai muón nhận một đứa “be yourself but mediocre” cả
Một cách khác để bài essay của mình khác biệt là có thể sử dụng những intriguing questions hay dilemmas để khiến người đọc phải suy nghĩ và muốn tìm ra câu trả lời hoặc bắt đầu bài đọc bằng một thứ gì đó surprising mà khiến người đọc ngạc nhiên và tò mò muốn đọc tiếp phần còn lại.
Ví dụ như sau (đây là ví dụ được trích ra từ cuốn 50 IVY essays của một bạn được get into Stanford (undergraduate)). Nếu phân tích sẽ thấy ngay câu đầu tiên đã khiến người ta ngạc nhiên rồi và muốn xem tiếp cái con bé mới 4 tuổi đầu đã yêu đương này nó định viết cái gì.
“WHEN I WAS FOUR YEARS OLD, I fell in love. It was not a transient love-one that stayed by my side during the good times and vanished during the bad-but rather a love so deep that few would understand. It was not the love for a person, but the love for a language. It was the love for Spanish.”
2. Be original: vì mỗi ngày adcom phải đọc cả trăm bài essay, vậy thì mỗi khi bạn viết xong một bài luận, hãy tự đặt câu hỏi là bài luận của bạn có gì khác biệt và để lại ấn tượng. Ví dụ, bạn muốn viết 1 bài luận về ai là người influence đến bạn, bạn có thể viết về Your Mother bởi vì she takes care of you,she is ABC XYZ. Nhưng cuối cùng, người mẹ nào cũng như vậy và ai cũng có thể viết được hết. Hãy viết theo cách nào đó mà có thể khác biệt, ví dụ viết về 1 câu chuyện của bạn với mẹ bạn khi coi 1 bộ phim về LGBT hay về Mother Teresa hay sao đó, as long as là bộ phim hay câu chuyện đó sẽ có relevant đến message bạn đang muốn đề cập. Hay bạn có thể kể về mẹ bạn là một người phải luôn stand for the right thing and what she believes và điều đó shape the person you are today.
3. Revealing something about yourself: cho dù là câu hỏi nào đi chăng nữa, adcom cần p phải thấy được và cảm nhận được về bạn, về tính cách và con người bạn. Cho nên nếu bạn được 2-3 bài essay của mình cho một người lạ đọc và nếu họ không cảm nhận được điều gì vè bạn, thì tức là bạn đã fail trong việc chinh phục được adcom. Hãy bắt đầu với Your Personality Assessment để viết ra được Your Personal Brand Statement (PBS) và sử dụng PBS này như là kim chỉ nam khi bạn viết essay. Bất cứ 1 câu nào trong bài luận cũng đều phải có ý nghĩa và có chức năng giúp bạn trả lời được caau hỏi Who You Are
4. Have a brief but interesting introduction: phần mở bài là phần rất quan trọng, bạn cần phải làm sao để sau khi đọc phần mở bài đó thì adcom sẽ rất tò mò và muốn đọc phần tiếp theo. Ngay cả những bài luận tưởng chừng như rất boring và cứng nhắc như short-term hay long-term thì cũng có những cách rất creative để mở đầu. Điều quan trọng là bạn đã làm homework đủ nhiều đề viết được phần bắt đầu hay chưa.
5. Analyze your motivation: đừng biến bài essay của bạn trở thành the second resume. Điều adcom muốn biết qua bài essay của bạn không phải bạn làm cái gì mà đông lực hay nguyên nhân bạn làm điêu đó là gì vì đó mới là thứ cho biết được Bạn là ai. Ví dụ với bài luận về Your Achievement, đừng chỉ đơn giản kể lể lại ban đã làm gì, ra được kết quả là gì, mà quan trọng hơn hết là Bạn đã suy nghĩ gì về điều đó, bạn học hỏi được điều gì, hoặc Bạn hiểu thêm điều gì về con người bạn. Hay khi bạn làm một dự án trong team và bạn học được về teamwork skill thì đã có điều gì xảy ra, có cái gì specific trong dự án đó giúp bạn học được về teamwork hay không. Ví dụ mình share lại ở đây 1 bài của HBS về Achievement, người viết không viết quá chi tiết (do bị word count limit) nhưng lại reveal được rất nhiều về con người họ:
“An accomplishment of a different kind is my work as an ambulance driver, which I chose as an alternative to military service. After gaining a qualification as a paramedic I started to man ambulances in my hometown near Düsseldorf. I worked both in supervised medical transports between hospitals and in emergency situations. My strongest memory is of the death of a child when we hit a traffic jam and could not make it to the hospital in time. I was in the back of the car with the boy and his mother. I never felt more helpless in my life. But there are also many happy memories, of the people whom we succeeded in helping during emergencies and of the many grateful patients on our regular transport services. During the fifteen months on the ambulances I matured tremendously. I learned to take on responsibility for other people when they needed me the most. I dealt with extreme pressure and human traged
y. These were enormous challenges to overcome, but every day I was also able to experience how gratifying helping others can be. I view my time on the ambulances as an achievement because I was able to learn and grow, but more importantly for the help we were able to provide to the patients and the community.”
6. Consistent: Với MBA, adcom muốn bạn chứng minh được rằng mình là một người trưởng thành, có 1 clear direction khi bạn muốn đi học MBA. Hãy chứng minh rằng việc bạn học Đại học, rồi đi làm, muốn đi học MBA đều là những thứ bạn đã plan rõ ràng và nó relevant với mục tiêu after MBA của bạn chứ không phải là một suy nghĩ nhất thời (mặc dù sự thực có thể khác). It’s fine nếu bạn học ĐH 1 ngành nhưng đi làm lại làm 1 thứ không liên quan, nhưng bạn cần đưa ra lời giải thích rõ ràng & personal enough chứ không phải do bạn không kiếm được việc, do lương cao hơn. Focus vào những nội dung liên quan đến personal development, intellectual challenge or the like. Có thể đến khi đi làm bạn mới có cơ hội tiếp xúc với nhiều người, nhiều việc để realize your real passion, but make sure to show that you possess some transferable skills to help your transition. Back your explanation with some concrete examples.
Phần thứ hai của Consistent là consistent giữa các components của hồ sơ với nhau. 4 phần quan trọng nhất của hồ sơ là: Essays – CV – Recommendation – Interview. Cần đảm bảo thông tin trong 4 phần này luôn xoay quanh cái Positioning của bạn (như được mô tả trong Personal Brand Statement của bạn). Một lỗi rất nghiêm trọng là nhiều khi mình fake trong 1 project mình là người quan trọng, làm ABC XYZ nhưng LOR lại chỉ nói mình là participant bình thường thôi. Hoặc nếu bạn muốn sell mình là Leadership thì phải thể hiện trong cả 4 thành phần đó đều nói đến Leadership của bạn. CV phải thể hiện Leadership qua Results, Essay thể hiện Leaderhsip qua maturity & the way you think, LOR thể hiện đc người khác đánh giá bạn là có high Leadership, và cuối cùng Interview phải reinforce 1 lần nữa với adcom rằng bạn có Leadership. Các trường luôn đánh giá cái Ethics rất quan trọng,nên nếu có bất cứ điẻm nào inconsistent thì các bạn cứ chuẩn bị tinh thần là sẽ get dinged đi.
7. Specific: đừng viết 1 bài essay mà có thể recycle cho tất cả mọi trường. Không ai muốn đọc một bài essay như vậy cả. Bạn cần tìm hiểu càng nhiều thông tin càng tốt, as specific as possible để viết vào essay. Thay vì viết rằng bạn muốn học ở Tuck Dartmouth thanks to its strong general management curriculum thì hãy viết về những gì đặc biệt mà bạn không thể tìm thấy ở any school but Tuck. Có thể đó là VJ (top 3 thinkers, xếp ngang với Michael Porter của HBS) với 1 Hour Project, hay những special global consulting trip của trường. Hay nếu là Marketing thì bạn có biết Kevin Keller, một trong những niềm tư hào của Tuck về Marketing & Brand Management. Hay bạn muốn làm trong một công ty cụ thể mà nó có very strong connection với Tuck. Hoạc cuối cùng là collaborative culture của Tuck, trường nào cũng nói về collaborative hết (Stanford, Fuqua, Darden v.v) nhưng cái culture này của Tuck nó có gì khác biệt không. Thế mói là specific.
Theo Lê Quang Hưng-VietAccepted-