Gần đây trên mạng có 1 bài viết về trải nghiệm ở Harvard mang tựa “Nghèo, khốn khó và những cú sốc ở Harvard” (Due Quach). Sau đó, Zing News có liên hệ Minh để hỏi về trải nghiệm của Minh trong quá trình theo học MBA tại trường. Vì cũng đã có nhiều bạn hỏi mình về chủ đề này, mình post bài lên đây để Note lại. Bài viết mang tính chất quan điểm cá nhân, và cũng xin note là chương trình học của chị Due Quach và Minh khác nhau (chị Due học Bachelor còn Minh học Master). Link của bài đăng trên Zing và bài viết của chị Due Quach ở cuối bài.
———-
Tuổi thơ của tôi giản dị như tuổi thơ của đại đa số các bạn bè 8X, và lúc còn nhỏ, tôi không có trong mình nhiều tham vọng. Tôi từng nói với bố mẹ rằng: tôi chỉ muốn lớn lên có một cuộc sống an nhàn, hưởng lương vừa phải. Cho đến khi tôi học xong cấp 3, mẹ tôi là người tìm hiểu thông tin về chương trình học bổng của chính phủ Úc (AusAID), hối tôi nộp đơn. Học đại học ở Úc thay đổi cách nhìn của tôi về cuộc sống: tôi đã thấy tư duy, nhận thức và vận mệnh của con người thay đổi nhiều thế nào nhờ vào giáo dục và sự phấn đấu. Tôi bắt đầu nuôi ước mơ được theo học tại môi trường học tập tốt nhất có thể, và Harvard trở thành đích đến của tôi. Thời điểm đó, Harvard là một giấc mơ có phần xa vời, và tôi tự mình tìm hiểu mọi thứ về nó. Tôi học tập, làm việc và chuẩn bị cho mình từ tiếng Anh đến học GMAT, cố gắng phấn đấu trong công việc cũng như các kĩ năng mềm khác để có thể nộp đơn theo học tại trường. Harvard vừa là ước mơ, vừa là động lực, vừa là tiêu chí tôi đặt ra cho mình trong những năm tuổi 20.
Khi được nhận vào Harvard – trường Top tại Mỹ để theo học khoá học MBA (Thạc Sĩ Quản Trị Kinh Doanh), niềm vui của tôi lúc đó không chỉ vì tôi đã có một cơ hội tuyệt vời, mà còn là niềm vui vì vượt qua chính mình. Hai năm theo học tại Harvard Business School (HBS – trường Kinh Doanh Harvard) tại Mỹ thực sự là một trải nghiệm vô cùng quý giá đối với tôi. Trong quá khứ, Harvard cũng như các trường thuộc Ivy League khác tại Mỹ thường chỉ dành cho một tầng lớp xã hội nhất định. Ngày nay, Harvard mở cửa cho nhiều tầng lớp khác nhau trong xã hội. Có rất nhiều câu chuyện đầy cảm hứng về những cá nhân kiệt xuất, với xuất thân khiêm tốn từng theo học tại Harvard, và sau khi tốt nghiệp đã đạt được những thành tựu xuất sắc. Không thể chối cãi là Harvard có rất nhiều giáo sư hàng đầu, mạng lưới cựu sinh viên rộng và có sức ảnh hưởng lớn, đồng thời việc được kề vai thích cách với nhiều cá nhân ưu tú khiến tôi cảm nhận rõ rệt về sự thay đổi trong tư duy, nhận thức và cả cách sống của mình sau 2 năm học.
Trường tôi Harvard Business School (HBS) có một chính sách rất hay là nếu đã được nhận vào học thì dù điều kiện tài chính của bạn có thế nào đi nữa, trường cũng sẽ đảm bảo bạn có thể được theo học. Đó là một chính sách rất nhân văn, khiến ai cũng có thể nắm bắt được cơ hội. Bạn tôi ở Harvard có nhiều hoàn cảnh tài chính khác nhau, nhưng tôi không hề cảm thấy có sự phân biệt trong cách ứng xử hay giao thiệp.
Tôi quan niệm, mỗi môi trường đều có cái tích cực và cái tiêu cực, và cách ta chọn để tương tác với môi trường đó sẽ quyết định trải nghiệm của chúng ta tốt hay xấu. Sự khác biệt trong xuất thân, quốc tịch, tôn giáo hay tư duy sẽ khiến một số người cảm thấy khó khăn để hoà nhập. Nhưng ngược lại, đối với tôi và những người bạn tôi quen biết, đó lại là điểm thú vị. Chúng ta chỉ có thể học được nhiều nhất từ những người có nhiều điểm khác biệt với chúng ta. Tôi luôn biết ơn Harvard vì đã cho tôi có cơ hội trải nghiệm cuộc sống từ nhiều góc độ khác nhau đến thế. Tôi có thể ngồi ăn trưa với một người bạn và trao đổi về cách bạn cùng gia đình điều hành tập đoàn gia đình trị giá cả vài tỉ đô-la, rồi tối lại ngồi bên bếp lửa tại phòng sinh hoạt chung Spangler lắng nghe và trao đổi về cuộc sống khổ cực thời cơ hàn của một người bạn đến từ châu Phi. Họ đều là những con người đáng mến, đáng yêu và có tư duy tốt, cho tôi được học thêm những điều mới mẻ.
Học tập tại đây cũng khiến tôi mở rộng góc nhìn của mình ra rất nhiều. Tôi được tiếp xúc với nhiều trăn trở, ước mơ và khao khát vượt xa khỏi những gì tôi đã biết. Tôi được lắng nghe những cảm xúc mãnh liệt về các vấn đề xã hội nan giải của nước Mỹ, hay những vấn đề nhức nhối tại Trung Đông. Thậm chí, tình bạn với người bạn Transgender (chuyển giới) tại Harvard khiến tôi thêm hiểu về những trăn trở vừa cá nhân vừa mang tính cộng đồng sâu rộng. Cô ấy là người chuyển giới từ nam sang nữ, nhưng lại yêu phụ nữ chứ không yêu đàn ông. Đồng thời, cô ấy là người có nhiều nghị lực, giỏi giang và truyền cho tôi nhiều cảm hứng. Tôi tin rằng, chỉ cần có trái tim chân thành, tôi có thể gây dựng tình bạn tốt với n
hiều người dù họ có khác tôi về nhiều thứ. Điều này đúng không chỉ ở môi trường tại Harvard, mà còn cả cuộc sống ngoài kia nữa. Sự cởi mở này cũng khiến tôi cởi mở hơn với cuộc sống của chính mình. Nếu trước kia tôi từng nghĩ, tôi sẽ phải lựa chọn theo con đường kinh doanh hoặc nghệ thuật, thì giờ đây tôi tin là mình có thể sống “many micro-lives”, tức là theo đuổi nhiều cuộc sống nhỏ chứ không cần bó buộc theo một khuôn mẫu nào. Tôi vừa có thể kinh doanh, lại vừa hoạt động nghệ thuật nếu điều đó mang lại nhiều niềm vui cho tôi và mọi người.
hiều người dù họ có khác tôi về nhiều thứ. Điều này đúng không chỉ ở môi trường tại Harvard, mà còn cả cuộc sống ngoài kia nữa. Sự cởi mở này cũng khiến tôi cởi mở hơn với cuộc sống của chính mình. Nếu trước kia tôi từng nghĩ, tôi sẽ phải lựa chọn theo con đường kinh doanh hoặc nghệ thuật, thì giờ đây tôi tin là mình có thể sống “many micro-lives”, tức là theo đuổi nhiều cuộc sống nhỏ chứ không cần bó buộc theo một khuôn mẫu nào. Tôi vừa có thể kinh doanh, lại vừa hoạt động nghệ thuật nếu điều đó mang lại nhiều niềm vui cho tôi và mọi người.
Tôi không phủ nhận là học tập tại Harvard có rất nhiều áp lực. Những cuộc cạnh tranh trên nhiều phương diện đôi khi khiến tôi và bạn bè cảm thấy mệt mỏi, nản chí, hoặc cảm thấy thua kém. Những áp lực từ khối lượng bài vở, kiến thức và các hoạt động làm chúng tôi cuốn vào 1 vòng xoáy chạy đua với thời gian. Tuy nhiên, những trải nghiệm đó khiến tôi buộc phải tự rèn cho mình một ý chí vững vàng, một tâm hướng kiên định và những kỹ năng quản lý thời gian và công việc hiệu quả. Vì tôi hiểu, trong cuộc sống, không ai nợ mình điều gì, bản thân mình phải tự tìm lấy đường đi.
Tôi tự cảm ơn Harvard vì đã đặt lên vai tôi rất nhiều kỳ vọng. Những kỳ vọng này có thể đến từ những người xung quanh, từ gia đình, bạn bè, xã hội và cả những người bạn học của tôi nữa. Nhưng tôi tin, cuối cùng thì những kỳ vọng này cũng được lọc lại bởi kỳ vọng của tôi vào bản thân mình. Harvard cho tôi một thái độ “can-do” vô giá, và với kỳ vọng lớn lao tôi có ở bản thân mình, tôi tin mình sẽ làm được những điều lớn lao, theo định nghĩa của riêng tôi. Vì niềm tin ở bản thân mình, tôi sẽ có động lực để cố gắng làm việc mỗi ngày, và học thêm nhiều điều qua những trải nghiệm tôi có. Bởi tôi đã thấy những thế hệ sinh viên cũ của Harvard và cả bạn bè mình làm được nhiều điều kì diệu, tôi càng có thêm niềm tin đó. Hơn nữa, thất bại được chấp nhận như một phần của quá trình tìm kiểm thành công, vậy thì tại sao không thử, không cố gắng và vươn tới những ước mơ thật xa? Một ví dụ đầy cảm hứng chính là câu chuyên của John Wise, một người bạn tôi ở Harvard. John đến Việt Nam chơi, đi chợ đêm, thấy những tấm thiệp 3D rất thú vị. John đã mang ý tưởng này về với thị trường Mỹ, mở công ty tên LovePop, đặt hàng sản xuất từ Việt Nam và gần đây đã gọi được số vốn đầu tư lớn.
Ngoài những kiến thức bổ ích trên lớp học, Harvard còn cho tôi cơ hội được lắng nghe chia sẻ của những người lãnh đạo hàng đầu thế giới trên mọi lĩnh vực: từ Alex Ferguson về cách quản lý đế chế Manchester United, đến những CEO hàng đầu thế giới hay thậm chí là tổng thống của một vài quốc gia. Tôi hiểu được rằng cuộc sống của mình chỉ có nhiều ý nghĩa khi mình tạo ra được nhiều giá trị cho cộng đồng. Đồng thời, bản thân mình phải yêu cuộc sống, yêu công việc mình làm thì mới có thể tạo ra được nhiều giá trị. Nói cách khác, tôi hiểu mình phải tìm ra được mục tiêu cuộc sống của mình, sống hết mình với nó, và tiền không phải là thước đo duy nhất để đo đếm sự thành công của một người.
Tôi tốt nghiệp năm 2014, và đã về Việt Nam hơn một năm. Hiện nay, tôi đang đầu tư nhiều lĩnh vực. Tất cả những gì tôi làm, tôi đều tìm thấy niềm cảm hứng lớn lao, vì tôi hiểu rõ con đường mình đang đi, hiểu rõ những gì mình đang cố công gầy dựng cả trong tầm nhìn ngắn hạn lẫn dài hạn. Tôi cũng cố gắng để công việc của mình có thể tạo dựng được nhiều giá trị nhất cho xã hội. Tất cả những điều tôi làm có một phần lớn là nhờ vào những gì tôi được học và trải nghiệm tại Harvard. Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy, và Harvard đã cho tôi nhiều người “thầy” đáng trọng hơn tất cả những gì tôi từng ước muốn.
Theo: Minh Bùi