Viết cho 1 ngày đi xem Expo
Cảm giác đọng lại, nếu xem Expo toàn cầu là dịp để mỗi quốc gia mang tới những gì tinh tuý nhất của nước đó trưng bày cho thế giới thấy, thì Việt Nam có thể nói là mang tới cho người xem triển lãm hình ảnh của một quốc gia lạc hậu, cổ hủ, mê tín dị đoan, mãi mãi hướng về quá khứ mà không chấp nhận các tư tưởng tiến bộ và công nghệ hiện đại.
Biểu tượng của Expo Milano 2015
Chủ đề của triển lãm Expo toàn cầu tại Milan năm 2015 là ẩm thực và nuôi dưỡng nhân loại, bạn vào thử toà nhà triển lãm của Kazakhstan thì bạn sẽ phải thán phục về sự kết hợp tuyệt vời giữa công nghệ hiện đại và nông nghiệp, khi mới bước vào họ cho bạn chứng kiến vẽ tranh trên cát trực tiếp về lịch sử hình thành nhà nước và các bộ tộc Kazakhstan, với cô nghệ sĩ vẽ tranh trên cát biểu diễn ngay tại sân khấu, vừa xong thì một đoạn phim quay 360 độ từ trên không hình ảnh về thủ đô Astana hiện ra thật hiện đại và đa sắc màu, cảm giác như muốn đến đó du lịch ngay tức khắc vậy. Sau khi xong thì có ngay một cô nhân viên ra hướng dẫn mình với mẹ và đứa cháu lên tầng bằng thang máy, rất nhanh nhẹn cô ra mở cửa và mời mình và gia đình lên thang máy và bấm nút lên tầng hai, trên tầng hai là sự kết hợp tuyệt vời giữa rất nhiều màn hình cảm ứng, mình nghĩ có lẽ là các ứng dụng trên iPad mà các nút bấm Home bị che khuất bởi lớp vỏ bên ngoài rất tinh tế. Người dùng sẽ tương tác với các ứng dụng để tìm hiểu thêm về nông nghiệp và sự hình thành các loại giống cây trồng, vùng trồng cây. Đặc biệt ai cũng được thưởng thức món rượu Kumis miễn phí mát lạnh mà cô nhân viên nhiệt tình mời khách và còn giới thiệu đây là đặc sản của nước họ. Đến đây mình đã cảm thấy quá mãn nhãn nhưng vì với số lượng thời gian ít ỏi mà mình được ở trong toà nhà của nước này, mình không kịp trải nghiệm hết với rất nhiều màn hình cảm ứng cùng các phần giới thiệu khác nhau về nông nghiệp và đặc sản của nước họ. Nhưng chưa hết, tất cả mọi người được mời vào trong phòng chiếu phim 3D, phim giới thiệu về thiên nhiên con người cùng các trải nghiệm đến đất nước Kazakhstan, thật tuyệt vời như những trải nghiệm thật sự mà trong vòng mấy phút mình được đắm chìm vào chiếc du thuyền đi khắp đất nước và sờ ngắm những loại hoa quả trái cây của nước họ, khi bay qua những vườn trái cây mình đã thò tay ra hái như thể trái đó đang ở trước mặt mình vậy. Không sai khi số lượng người đánh giá toà nhà Kazakhstan là toà nhà đáng xem nhất của Expo năm nay. Có lẽ cũng dễ hiểu khi mà thông điệp quảng cáo của họ là Expo 2017 Future Energy (Expo về năng lượng cho tương lai sẽ diễn ra tại thành phố Astana năm 2017), họ có sự đầu tư kỹ lưỡng về mặt quảng bá hình ảnh và thương hiệu cho đất nước họ. Nếu phải mua vé 5e buổi tối bắt đầu lúc 7h để vào xem Expo thì bạn hãy chỉ đến toà nhà này là đã đủ tiền lắm rồi, dĩ nhiên là thời gian chờ đợi để xếp hàng vào toà nhà này cũng sẽ rất lâu, thường thì từ 40 đến 50 phút. Nếu kịp thì bạn hãy ghé xem ngay cạnh đó toà nhà của Các Tiểu Vương Quốc Ả rập Thống Nhất (mình sẽ viết tắt là UAE), thời gian chờ cũng tương tự, vào khoảng 30 đến 40 phút. Hãy mang theo gì đó để đọc nếu bạn đi một mình!
Khi mới xếp hàng xong có hai cô nhân viên bắt đầu hỏi từng người là có ai có nhu cầu nói tiếng Anh hoặc tiếng Ý thì nghe hướng dẫn từ nhân viên nói tiếng đó. Phần giới thiệu nói sơ qua những gì mà du khách sẽ được chứng kiến sau khi tham quan gian triển lãm của UAE, phần đầu tiên, là những màn hình 3D mà khi tương tác nhấn nút sẽ bắt đầu đoạn video 3D rất thú vị giới thiệu về nhiều thành tựu khác nhau mà con người đã đạt đến. Sau đó đến phần chờ vào trong sảnh chính, có rất nhiều cô nhân viên với những chiếc iPad trên tay sẽ đi hỏi nhiều người đứng chờ hát lại đoạn nhạc theo những lời đã viết sẵn trên màn hình, khi được hỏi những video này dùng để làm gì, cô nhân viên không chịu bật mí mà chỉ nói rằng sau khi vào trong sẽ rõ. Vào trong khán phòng, đầu tiên là một video chiếu màn hình cinema rộng lớn cốt chuyện là kể về một cô gái từ Dubai khi được nhận một chai nước từ bố mẹ, cô mở ra uống một ít và vứt ngay đi để nước chảy lênh láng, cô bị gió bão cuốn lạc vào sa mạc thực sự và quay trở lại năm 1963, khi đó cô được gặp lại ông bà của cô và cô đã gọi tên họ, cô cùng với cả bộ tộc bị cơn gió bão sa mạc thổi tung và cả gia đình phải chịu cảnh khô ran không có nước uống trong nhiều ngày, sau đó thì ông của cô mới đi tìm nước cho bà và cô uống, thoát khỏi cơn khát, họ cùng với mọi người xây dựng thành phố Dubai từ trên cát, họ hiểu được ý nghĩa quan trọng của việc giữ gìn nguồn nước sạch và tái tạo nguồn nước từ nước biển có ý nghĩa thế nào. Dubai ngày nay là một nơi sản xuất nước sạch từ nước biển lớn trên thế giới. Họ cũng sử dụng rất nhiều năng lượng mặt trời để tạo ra điện năng sạch không ảnh hưởng đến môi trường. Đoạn phim cinema vừa kết thúc thì đến cảnh ông bố của cô gái hỏi cô đã làm bài tập xong chưa và cô trả lời gần xong rồi ạ, chỉ còn một vài câu hỏi nữa thôi, mà cô muốn mọi người trong khán phòng trả lời giùm, thế là mọi người được dẫn qua một phòng đối diện nơi có hình ảnh 3D về cô gái được làm rất công phu, màn hình 3D rất rộng người dùng không cần phải đeo kính 3D cũng có thể xem bằng mắt thật được. Xoay quanh các câu hỏi về năng lượng, và nguồn nước, cô gái đặt câu hỏi cho mọi người trong khán phòng rồi cuối cùng đi đến kết luận là khi con người cùng nhau kết hợp lại thì sẽ làm được những điều mà trước kia nhân loại chưa từng làm được, như mang đến nguồn nước sạch cho hàng triệu người từ nước biển mà trước kia họ không làm được, hay như tạo ra năng lượng từ ánh nắng mặt trời hay năng lượng gió. Đoạn phim 3D kết thúc với bài hát mọi người cùng nhau đoàn kết để xây dựng thế giới tốt đẹp hơn, chính những thành viên tham gia việc hát đoạn video đó khi đứng chờ ngoài sảnh ngoài đã được lên hình trên video màn hình lớn 3D trong khán phòng, mọi người trầm trồ khen ngợi về công nghệ hiện đại mà quốc gia UAE mang đến cho hội chợ triển lãm toàn cầu năm nay. Kết thúc tham quan gian hàng UAE là thời điểm mà cả gia đình đã thấm mệt, lúc ấy đã hơn 9h tối, mẹ mình muốn tìm đến chỗ đóng dấu vào tờ vé mà không được, họ đã đóng cửa. Cảm giác thật là khó quên khi tham quan toà nhà triển lãm của UAE.
Toà nhà Hàn Quốc đọng lại trong mình là hình ảnh cô nhân viên đong đả chạy ra hướng dẫn mẹ mình và bé gái lối đi cho cầu thang máy vì lối đi bình thường không đi được với xe đẩy, do bé cháu gái nhà mình muốn đi xe đẩy cho đỡ mỏi chân, phía trên thì mình chỉ nhớ mỗi đoạn hình ảnh 2 cánh tay robot đẩy ra tới lui trình bày về các thành phần kcal của các loại thực phẩm, hướng dẫn nên ăn gì, và ăn uống như thế nào. Một hình ảnh của một quốc gia hiện đại với rất nhiều công nghệ tối tân được áp dụng vào để thể hiện thông điệp về ẩm thực ăn uống mang đến cho người xem hình ảnh một đất nước phát triển, đáng đến.
Toà nhà Trung Quốc cũng có sự giới thiệu đáng kể đến các thành tựu về nông nghiệp nuôi dưỡng hơn 1,3 tỷ dân trong thời gian qua, phần lịch sử được giới thiệu vắn tắt lúc mới vào chẳng hạn có đoạn về con đường tơ lụa, hay hình nặn các gia đình thời xưa ngồi đoàn tụ trong bữa cơm gia đình, lên phía trên nhìn xuống mình không hiểu rõ lắm thông điệp mà hàng loạt những bóng đèn trang trí bên phía dưới tạo thành là gì, nhưng khi vào phòng chiếu phim cinema thì được nghe chủ tịch Tập Cận Bình phát biểu thông điệp chúc mừng mọi người đến với gian hàng Expo của Trung Quốc và chúc mọi người có được kỳ tham quan Expo vui vẻ, sau đó là đoạn phim về 3 nhân vật từ làng quê được nuôi dưỡng thành tài khi sự nghiệp đã ổn định họ quay lại quê hương thăm gia đình, mình chỉ nhớ được cây piano Lang Lang trong đoạn phim. Hàng chờ vào toà nhà Trung Quốc cũng ngắn hơn chỉ khoảng 10 phút.
Toà nhà triển lãm của Việt Nam được xây dựng bao trùm bởi các cây tre, khi mới vào thì có trang trí mấy chú rối nước bên ngoài, vào trong là sảnh chính là khu vực sân khấu, sân khấu ca nhạc diễn 3 xuất một ngày, hôm đó mình coi lúc 3h chiều, sau khi vào lần đầu lúc 2h20 thì nói chuyện với một nhân viên hỏi thăm thì tình hình là họ mời mình quay lại lúc 3h chiều để xem diễn. Đi một vòng thì chỉ thấy có mấy cái tờ poster giới thiệu lý do tại sao đến du lịch Việt Nam, phía sau là nhà hàng Việt Nam được mở sau 1 tháng khai trương Expo theo như lời nhân viên trong đó nói lại.
Phía trên thì bán các loại nón lá với đồ lưu niệm. Tầm 3h mình quay lại thì các nghệ sĩ của nhà hát Hà Nội bắt đầu chuẩn bị biểu diễn các loại nhạc cụ nhìn rất lạ mắt, một vài nhạc cụ mình cũng chưa từng thấy, như biểu diễn đàn đá, đàn T-rưng, đàn bầu, đàn gì mà dùng hai tay đập vào nhau tạo ra các nốt nhạc í nhỉ, xong còn có anh kéo đàn gì ấy bằng mồm, xong anh í còn hát khá hay, đoạn kết là phần hát và múa hầu đồng. Phần biểu diễn của các nghệ sĩ mình đánh giá là rất xuất sắc, tất cả các nghệ sĩ đều cố gắng hết mình để mang đến cho khán giả những tác phẩm xuất sắc, khách tham quan cũng hưởng ứng khá tích cực với các tiết mục độc đáo này. Tuy nhiên, về tổng thể thì sao, nếu khách tham quan không đi vào trong ba khung giờ 11h, 3h và 6h chiều, thì thực sự tham quan gian hàng Việt Nam như kiểu ta đang đi vào một hội chợ mua bán hàng thủ công mỹ nghệ, trong đó ta có thể ăn đồ ăn Việt Nam ở nhà hàng, và có thể xem ca nhạc vào 3 khung giờ trong ngày, nếu bạn đi vào buổi tối thì chịu, chả có gì để xem, may ra có thể mua đồ ăn để ăn là hết. Ta đi vào rồi đi ra, không có gì đáng coi cả. Thế nên cũng chẳng có hàng nào xếp ngoài cửa gian hàng Việt Nam, trong khi có những gian hàng, họ chờ bên ngoài nhiều quá ban tổ chức phải xếp rất nhiều quạt hơi nước để quạt cho du khách bớt nóng trong cái nóng mùa hè. Đến đây thì với sự so sánh với các quốc gia khác trong triển lãm, ta có thể thấy vì sao mình lại đưa ra kết luận như trên phần đầu tiên mình trình bày. Bài báo của báo Sài Gòn Tiếp Thị đã nói về sự lạc đề của gian hàng triển lãm năm nay, lần này đi xem chứng kiến tận mắt và so sánh giữa các quốc gia, mình lại có dịp khẳng định lại lần nữa sự lạc đề nghiêm trọng này. Nếu ban tổ chức Expo Milano 2015 đã ra đề là dinh dưỡng cho nhân loại, nuôi sống toàn cầu, thì ít ra, một vài món ăn truyền thống của các vùng miền cũng phải được mang tới, và làm tại chỗ để cho các thực khách được biết đến quy trình làm một vài món ẩm thực truyền thống của đất nước nó ra sao. Hay chẳng hạn, rượu nếp là đặc sản của nước mình, hay rất rất nhiều các loại đặc sản của các vùng quê nữa, tất cả chỉ có thể là một chữ nếu. Chúng ta thiếu các cô các bác nông dân có thể ngồi chế biến tại chỗ sản phẩm đặc sản của các vùng miền chăng? Sẽ là đòi hỏi quá đáng nếu yêu cầu một bữa buffet đặc sản 3 vùng miền, nhưng tối thiểu, trong khuôn viên triển lãm rộng như vậy, mà không có lấy nổi một chỗ nào đó cho một thứ đặc sản nào của Việt Nam, thì thật là đáng trách. Nếu như chúng ta huy động được những cá nhân có đủ tài, đủ trình độ để làm được một triển lãm tốt hơn, mang đến cho bạn bè thế giới những gì tinh tuý hơn. Cộng đồng mạng Việt Nam hiện nay khá mạnh, khi được kêu gọi, có lẽ họ cũng không từ chối nghĩa vụ tham gia giúp cho triển lãm tốt hơn. Dĩ nhiên, ta cũng nên nói thẳng vào vấn đề đó là cần tiền để làm, thế nhưng, khi đã bỏ tiền ra để xây dựng toà nhà triển lãm bằng tre bao nhiêu đó tiền rồi, thì bên trong nội dung của nó cũng phải xứng đáng chứ đừng có làm đầu voi đuôi chuột, nhà bên ngoài thì đẹp mà bên trong thì chẳng có gì, nội dung hoàn toàn xáo rỗng. Tôi cũng không có điều kiện để được biết xem họ làm gian hàng tốn bao nhiêu tiền, và tiền từ ban tổ chức giao cho là bao nhiêu, và tiền chi trả cho nhân viên thế nào. Thiết nghĩ, nhà nước nên công khai mọi thứ, từ khâu chuẩn bị cho việc xây dựng Expo sắp tới ở Dubai năm 2020 trên các phương triện truyền thông, để các thành phần trí thức, nhà thiết kế, những tài năng đất nước có dịp phát huy tài năng của mình đóng góp cho sự phát triển một không gian triển lãm Expo đúng với chủ đề mà ban tổ chức giao cho, đừng như Expo lần này ăn trứng ngỗng to đùng trung tâm triển lãm quốc gia à. Nếu cảm thấy làm tốt được thì hẵng làm, đừng bưng bê y nguyên mấy món đồ đã triển lãm năm 2010 ở Expo Thượng Hải mang sang đây dùng, rồi để cho mấy tiểu thương bán hàng từ miền nam ngồi bán hàng lưu niệm tại quầy hàng lưu niệm, nhà hàng thì trông đợi vào sự hợp tác của một nhà hàng từ bên Đức sang là đủ cho một triển lãm Expo toàn cầu. Hãy nhớ, hàng chục triệu du khách đến với Milan năm nay tham dự Expo toàn cầu là những du khách tiềm năng, họ đã bỏ tiền vé 39 euro 1 ngày cộng với vé máy bay, vé tàu, khách sạn đi sang đây tham quan, họ có thể sẵn sàng bỏ tiền sang du lịch các nước trong đó có Việt Nam trong thời gian tới.
Một điều đáng phê bình nữa mà mình chứng kiến là cô nhân viên nhà hàng tuy mặc áo dài nhưng với đôi dép vứt ngay giữa lối đi ngồi bệt xuống đất húp tô bún ăn xộp xoạp, chỉ thấy sao nó lại có thể diễn ra trong một dịp Expo trang trọng như vậy được cơ chứ, thưa cô, đó tuy là nhà hàng do các cô mang sang từ Đức, nhưng nhà hàng trong khuôn viên Expo như là đại diện cho hình ảnh về nhà hàng cho cả nước Việt Nam vậy, xin cô hãy hành xử văn minh giữa xứ người vì hàng ngày có hàng ngàn con người tới tham quan cac gian hàng, có lẽ tình cờ họ cũng sẽ đi qua gian hàng Việt Nam của mình đấy cô ạ.
—————————————————————————————————————
Website nguonhocbong.com chân thành cảm ơn sự chia sẻ bài viết của anh Hoang Pham- Hội SV Milano- Italy.
Nguồn Học Bổng (nguonhocbong.com) là website độc lập, giới thiệu các loại học bổng du học ở mọi cấp độ nhằm tạo điều kiện cho các bạn trẻ Việt Nam có nguyện vọng học tập và nghiên cứu ở các nước phát triển trên thế giới.